Gevaren van mestverwerking
De agrarische sector staat onder druk om te voldoen aan Europese regels ten aanzien van het gebruik van ruimte en grondstoffen. De verwerking van afvalstromen zoals mest vormt daarbij een belangrijke schakel. Oplossingen in de verwerking van mest kunnen leiden tot meer duurzaam gebruik van grondstoffen, land en energie. Voor de sector biedt dit kansen maar er zijn ook gevolgen voor mens en milieu.
In de mestverwerking voltrekt zich al een aantal jaren een schaalvergroting waarbij agrarische ondernemers in coöperatief verband grootschalig hun afvalstoffen gaan verwerken. In het boeren landschap verschijnen steeds meer chemische procesinstallaties voor mestvergisting. Vanwege het ‘groene’ karakter van deze installaties lijken de gevaren van een giftige gaswolk ontsnapping naar de omgeving onderschat te worden. De boeren die meegaan in de keuze voor ‘hightech’ krijgen steeds meer te maken met procestechnologie en de veiligheid van deze installaties voor hun werknemers en voor de omgeving. In de periode 1980-2013 waren er 56 ziekenhuisopnames voor zwavelwaterstof intoxicaties gerelateerd aan 35 mestincidenten. De overlevingskans in deze periode was 43 % (Mooyaart et al., 2016). Onder de slachtoffers bevinden zich vaak familieleden van agrariërs, waaronder soms ook (jonge) kinderen van gezinnen afkomstig van agrarische bedrijven. Jaarlijks zijn er enkele doden te betreuren als gevolg van mest-gerelateerde incidenten. Ook worden milieu incidenten gemeld zoals een giftige salpeterzuurwolk uit een mestverwerkingsintallatie ontsnapte in maart/april in 2017 in Zevekote, West Vlaanderen.
Op deze bijeenkomst zullen de gezondheidsrisico’s van het ‘werken met mest’ in brede zin worden besproken. In het programma wordt aandacht besteed aan primaire preventie en voorlichting binnen de agrarische sector. Ook zal recent onderzoek naar goede praktijken worden gepresenteerd. Vanuit het onderzoek zal een perspectief worden geschetst op technologische ontwikkelingen in de mestverwerkingsindustrie over de komende tien jaar. Er zal ook aandacht worden besteed aan de respons bij chemische incidenten gerelateerd aan mest en de risico’s die dit met zich meebrengt voor hulpverleners. Tenslotte zal worden ingegaan op de behandeling van slachtoffers die in veel gevallen gelukkig leidt tot herstel van betrokkenen.
Bronnen: Mooyaart EAQ, Gelderman ELG, Nijsten MW, de Vos R, Hirner JM, de Lange DW, Leuvenink HDG, van den Bergh WM. Outcome after hydrogen sulphide intoxication. Resuscitation. 2016; 103:1-6.