Formaldehyde kent veel toepassingen in verschillende branches waarbij werknemers kunnen worden blootgesteld aan hoge concentraties. Formaldehyde wordt o.a. toegepast als reactiemiddel in procesindustrie (onder andere bij de bereiding van chemicaliën). Andere toepassingen zijn te
vinden in de leer-, textiel- en tapijtfabrieken, papier- en houtverwerkende industrie. In de medische sector wordt formaldehyde gebruikt in ziekenhuizen ( als ontsmettingsmiddel fixeermiddel) en in de farmaceutische industrie (ontsmettingsmiddel tegen virussen en bij de bereiding van vaccins). Ook in de agrarische sector wordt formaldehyde toegepast bij ontsmetting. De algemene bevolking wordt blootgesteld aan formaldehyde door de gebruik ervan in
bouwmaterialen (spaanplaat, MDF), textiel (kleding, gordijnen en vitrages) en cosmetica (crèmes). Formaldehyde is bewezen carcinogeen voor de mens. Het carcinogene effect werd reeds aangetoond in studies met dieren maar de epidemiologische studies bij de mens maakten nog geen finale conclusies mogelijk. Het IARC rangschikte formaldehyde in groep 2A (waarschijnlijk
carcinogeen). In juni 2004 besloot een internationale werkgroep van experts om op basis van de bestaande epidemiologische studies formaldehyde in groep 1 te plaatsen, dus carcinogeen voor de mens. In 2012 heeft IARC een update van de classificatie van formaldehyde uitgevoerd met daarin een aantal recent uitgevoerde humane studies. Formaldehyde werd opnieuw als humaan carcinogeen geclassificeerd (http://monographs.iarc.fr/ENG/Monographs/vol100F/index.php). Omdat formaldehyde niet op de lijst van kankerverwekkende stoffen en processen staat, zijn er goede redenen om nog een keer goed te kijken naar deze classificaties en het onderliggende onderzoek.
In het eerste deel van deze bijeenkomst zal Josje Arts ingaan op de toxicologie van formaldehyde. Onderwerpen die aan bod komen zijn de carcinogene effecten in mens en dier. Hoe zit het met formaldehyde en acute myeloide leukemie (AML), wat zijn hiervoor de aanwijzingen uit in vitro en proefdieronderzoek en welk mechanisme ligt daaraan ten grondslag? Is er een drempelwaarde voor de carcinogeniteit en hoe houdt dat verband met de grenswaarden die er zijn voor formaldehyde. Vervolgens zal Roel Vermeulen ingaan op de humane bewijslast voor een relatie tussen formaldehyde en leukemie. Wat zijn de studies die gebruikt zijn in de evaluatie van de International Agency of Research on Cancer (IARC) en de National Toxicology Program in de VS. Hoe sterk (of zwak) zijn deze data en zijn er nog onbeantwoorde vragen. Het tweede deel van de bijeenkomst gaat over de meting en beoordeling van blootstelling aan formaldehyde in de praktijk. Paul Scheepers zal aan de hand van een voorbeeld van gebruik van formaldehyde in een snijzaal ingaan op meetmethoden. Met name het gebruik van direct reading
instrumenten voor piekblootstellingen en eventuele kruisgevoeligheden van meetinstrumenten zullen aan bod komen. Een ander voorbeeld van blootstelling aan formaldehyde zal door Geert Wieling worden gepresenteerd. In deze presentatie zullen de meetstrategie, de meetresultaten en beheersmaatregelen worden gepresenteerd van onderzoek op de expeditieafdeling van een formaldehyde productie bedrijf.
